การทวงหนี้จากลูกหนี้ของลูกหนี้ เราขออธิบายด้วยกรณีศึกษา เช่น หากเรามีลูกหนี้คือนายรวย และนายรวยก่อนถูกสั่งพิทักษ์ทรัพย์นายรวยให้นาย 1 กู้ยืมเงิน นายรวยเป็นลูกหนี้ส่วนนาย 1 เป็นลูกหนี้ของลูกหนี้ เมื่อนายรวยถูกพิทักษ์ทรัพย์แล้วเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะจัดการหนี้ที่นาย 1 ยืมจากนายรวยยังไง อันนี้เป็นการทวงหนี้ตามกฎหมายล้มละลาย ตามมาตรา 118 119

มาตรา ๑๑๘ เมื่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มีคำขอ ศาลมีอำนาจบังคับให้บุคคลที่ รับว่าเป็นหนี้ลูกหนี้หรือรับว่ามีทรัพย์สินของลูกหนี้อยู่ในครอบครอง ชำระเงินหรือส่งมอบทรัพย์สินแก่ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ภายในกำหนดเวลาตามที่ศาลเห็นสมควร ถ้าไม่ปฏิบัติตามคำบังคับ เจ้าพนักงาน พิทักษ์ทรัพย์อาจมีคำขอให้ศาลออกหมายบังคับคดีเสมือนหนึ่งว่าบุคคลนั้นเป็นลูกหนี้ตามคำพิพากษา

จาก krisdika.go.th/librarian/get?sysid=588154&ext=pdf

มาตรา ๑๑๙ เมื่อปรากฏว่าลูกหนี้มีสิทธิเรียกร้องให้บุคคลหนึ่งบุคคลใดชำระเงิน หรือส่งมอบทรัพย์สินแก่ลูกหนี้ ให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์แจ้งความเป็นหนังสือไปยังบุคคลนั้นให้ ชำระเงินหรือส่งมอบทรัพย์สินตามจำนวนที่ได้แจ้งไปและให้แจ้งไปด้วยว่าถ้าจะปฏิเสธ ให้แสดง เหตุผลประกอบข้อปฏิเสธเป็นหนังสือมายังเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ภายในกำหนดเวลาสิบสี่วันนับแต่ วันได้รับแจ้งความ มิฉะนั้น จะถือว่าเป็นหนี้กองทรัพย์สินของลูกหนี้อยู่ตามจำนวนที่แจ้งไปเป็นการ เด็ดขาด

จาก krisdika.go.th/librarian/get?sysid=588154&ext=pdf

ในเรื่องการทวงหนี้ตามมาตรา 118 ใช้ในกรณีที่บุคคลที่เป็นลูกหนี้ของลูกหนี้รับว่าเป็นหนี้ของลูกหนี้ นายหนึ่งเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ถามไปแล้ว แล้วนายหนึ่งรับว่าเป็นหนี้นายรวยจริงแต่ก็ไม่ระชำระหนี้ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ก็ยื่นขอต่อศาล ขอให้ศาลบังคับให้นายหนึงชำระหนี้ หลังจากที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ยื่นคำขอว่านายหนึ่งรับแล้วแต่ไม่ชำระหนี้ศาลก็จะออกคำบังคับ ถ้าออกคำบังคับแล้วไม่ชำระหนี้ศาลก็จะออกหมายบังคับคดี เราจะเห็นว่าในการใช้วิธีการทวงหนี้ล้มละลายแบบนี้เป็นวิธ๊การที่ใช้แทนการฟ้องคดีแพ่ง ในการฟ้องคดีแพ่งโจทก์ฟ้องจำเลยให้การชี้สองสถานสืบพยานพิพากษาแล้วก็ออกคำบังคับให้คนแพ้ปฏิบัติตามพร้อมกำหนดว่าจะต้องปฏิบัติว่าต้องทำภายในเวลาเท่าไหร่ ถ้าไม่ทำก็ให้ศาลออกหมายบังคับคดีได้ ในคดีล้มละลายเมื่อมีการรับว่าเป็นหนี้ลูกหนี้แล้วเจ้าพนักงานก็ให้ออกคำบังเลยถ้าไม่ชำระก็ให้ออกหมายบังคับคดี เจ้าพนักงานก็ไปยึดทรัพย์

มาตรา 119 เป็นกรณีที่บุคคลภายนอกลูกหนี้ของลูกหนี้ไม่ได้รับว่าเป็นหนี้ของลูกหนี้จึงมีมาตรการตามมาตรา 119 ขึ้นมา เป็นมาตราที่กำหนดวิธีการทวงหนี้ไว้ในกรณีที่มีการปฏิเสธว่าไม่ได้เป็นหนี้ เมื่อปรากกว่าลูกหนี้มีสิทธิเรียกร้องให้บุคคลหนึ่งคนใดชำระเงินหรือส่งมอบทรัพย์สิน ให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์แจ้งความเป็นหนังสือไปบุคคลนั้นให้ชำระเงินหรือทรัพย์สินและแจ้งไปด้วยว่าถ้าจะปฏิเสธให้ปฏิเสธเหตุผลเป็นหนังสือภายใน 14 วันมิเช่นนั้นจะถือว่าเป็นหนี้ต่อลูกหนี้ตามจำนวนที่แจ้งบังคับไป

มาตรา 119 วรรคหนึ่ง คือ การที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะใช้วิธีการทวงหนี้นั้นจะต้องปรากฏว่า ลูกหนี้มีสิทธิเรียกร้องต่อบุคคลภายนอก ณ วันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้มีสิทธิเรียกร้องต่อบุคคลภายนอก คือ ต้องมีก่อนศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ เช่น ลูกหนี้คือนายรวยแล้วก็ไปกู้ยืมเงินธนาคารดอกเบี้ยร้อยละสาม แล้วก็เอาไปให้นายหนึ่งนายสองกู้ยืมคิดดอกร้อยละ 15 ตามกฎหมาย ปรากฏว่าคนในซอยทั้งหมดก็ไม่ยอมชำระหนี้ ต่อมานายรวยโดนสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด เมื่อศาลมีคำสั่งเจ้าพนักงานพิทักษ์ก็ออกหนังสือทวงหนี้ไปยังคนในซอยทั้งหมดที่กู้ยืมเงินนายรวย สิทธิเรียกร้องต่างๆที่จะใช้วิธีการทวงหนี้ต้องเป็นสิทธิเรียกร้องที่มีอยู่แล้วขณะมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ 

ถ้าเป็นสิทธิเรียกร้องที่เกิดขึ้นภายหลังมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะใช้วิธีการทวงหนี้ไม่ได้ การทวงหนี้คือการที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มีหนังสือแจ้งไป และแจ้งไปว่าถ้าจะปฏิเสธให้ปฏิเสธภายใน 14 วันถ้าไม่ปฏิเสธก็ให้ถือว่าเป็นหนี้เด็ดขาด คือ มีผลเสมือนเป็นคำพิพากษา สามารถออกหมายบังคับคดีได้เลย หลักเดียวกับการบังคับคดีทางแพ่ง คือ ศาลมีคำสั่งพิพากษาว่ามีหนี้เท่าไหร่แล้วก็ออกคำบังคับให้ทำตาม ถ้าไม่ทำตามคนที่ชนะก็ให้ออกหมายบังคับคดี ในคดีล้มละลายก็เหมือนกัน คือ ถ้าคนใดเป็นหนี้ของผู้ล้มละลายอยู่แล้ว เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ก็มีหนังสือทวงหนี้ไป

แต่ถ้าหนี้นั้นเกิดขึ้นภายหลังมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ เช่น หลังศาลมีคำสั่งแล้วลูกหนี้มีโรงภาพยนตร์เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ก็มาดูแลโรงภาพยนตร์เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะขายไม่ได้ ต้องรอศาลพิพากษาให้ลูกหนี้ล้มละลายก่อน ระหว่างที่ขายไม่ได้ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ก็อาจเอาโรงนี้ไปให้นาย  a เช่า ถ้านาย a ไม่ชำระเจ้าพนักงานจะใช้วิธีการทวงหนี้ไม่ได้ เพราะการจะใช้วิธีการทวงหนี้ต้องเป็นหนี้ที่มีอยู่แล้วก่อนมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ ต้องเป็นหนี้ที่ลูกหนี้มีสิทธิเรียกร้องอยู่ก่อนแล้ว

ฎีกาที่ 2215/2536 นายแดงทำสัญญาเช่าโรงงานประกอบรถยนต์ ซึ่งเป็นทรัพย์สินหลังจากที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดแล้ว คือ ศาลมีคำสั่งแล้วพนักงานเข้ามาจัดการแล้วเจ้าพนักงานก็เอาโรงงานไปให้นายแดงเช่า แล้วนายแดงไม่ชำระค่าเช่า เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะเรียกร้องค่าเช่าโดยวิธีการทวงหนี้ไม่ได้ เพราะการจะใช้วิธีกาทวงหนี้ต้องเป็นสิทธิเรียกร้องที่เกิดขึ้นก่อนมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ เจ้าพนักงานจึงใช้วิธีการทวงหนี้ไม่ได้ต้องใช้วิธีการฟ้องร้อง

ฏีกา 1998/2538 การที่เจ้าพนักงานจะใช้สิทธิเรียกร้องทวงหนี้จากลูกหนี้ของจำเลย สิทธิเรียกร้องดังกล่าวต้องมีก่อนศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ และแม้จะต้องรับผิดชอบต่อเจ้าพนักงานในกรณีที่ทรัพย์นั้นสูญหาย เมื่อสิทธิเรียกร้องเกิดขึ้นภายหลังเจ้าพนักงานก็ใช้อำนาจตามมาตรา 119 ไม่ได้ 

ดังนั้น การทวงหนี้ตามมาตรา 119 เจ้าพนักงานก็ทวงหนี้ไปแล้วถ้าหากไม่ปฏิเสธภายใน 14 วันก็ถือกันว่าเป็นหนี้เด็ดขาด ก็ขอศาลออกคำบังคับออกหมายบังคับคดี ถ้าหากปฏิเสธก็ดำเนินการสอบสวนว่าเป็นหนี้จริงไหม ถ้าได้ความว่าไม่ได้เป็นหนี้จริงก็เชื่อได้ว่าแบบนั้น ถ้าเชื่อว่าเป็นหนี้เจ้าพนักงานก็จะมีหนังสือยืนยันหนี้ไป ผู้ถูกยืนยันหนี้ก็จะต้องร้องต่อศาลภายใน 14 วันถ้าไม่ร้องก็จะถือว่าเป็นหนี้เด็ดขาด ถ้าร้องก็ให้ศาลวินิจฉัยว่าเป็นหนี้หรือไม่

และการมีหนังสือทวงหนี้ ถ้าปฏิเสธก็ดำเนินการสอบสวน ถ้าได้ความว่าเป็นหนี้ก็มีหนังสือยืนยันหนี้ ถ้ายืนยันหนี้ไปแล้วแล้วไม่คัดค้านภายใน 14 วันก็ถือว่าเป็นหนี้เด็ดขาด แต่ถ้าเขาคัดค้านศาลก็จะดำเนินการไต่สวน

การไม่ยอมรับทรัพย์สินหรือสิทธิ์ตามสัญญา จะใช้ในกรณีที่ลูกหนี้มีสัญญากับบุคคลภายนอกแล้วทั้งลูกหนี้และบุคคลภายนอกมีสิทธิหน้าที่ตามสัญญาทั้งสองฝ่าย ถ้าเกิดว่าสิทธิตามสัญญาถ้าเกิดจะรับจะปฏิบัติตามสัญญาแล้วจะทำให้ทรัพย์สินนั้นขาดทุนเป็นจำนวนมาก กฎหมายก็ให้สิทธิเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ในการปฏิเสธสิทธิตามสัญญาได้ ถ้าปฏิเสธแล้วก็ให้คู่สัญญามาขอรับชำระหนี้ในส่วนค่าเสียหาย

เช่น ก่อนที่ลูกหนี้จะถูกพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้ไปทำสัญญาเช่าซื้อรถมา 1 คันราคา 3 ล้านบาทปรากกฏว่าชำระไป 2 งวด คือ 2 แสนแล้วผิดนัดไม่ชำระอีกเลย ต่อมาศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดมันก็มีปัญหาเรื่องสัญญาเช่าซื้อ ถ้าเกิดว่าเจ้าพนักงานจะรับเข้ามาเจ้าพนักงานจะต้องจ่ายอีก 2.8 ล้าน แต่ปรากฏว่ารถคันนี้ตกรุ่นหรืออาจจะเป็นรถที่มีปัญหา ทำให้ราคาเหลือแค่ 3 แสน เจ้าพนักงานต้องจ่าย 2.8 ล้านเพื่อรับรถราคา 3 แสน ภาระมันเกิดควรที่จะรับได้ กฎหมายให้อำนาจเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ในการปฏิเสธสิทธิได้ 

มาตรา ๑๑๒  ถ้าในระหว่างที่การบังคับคดียังไม่สำเร็จบริบูรณ์ เจ้าพนักงาน บังคับคดีได้รับคำแจ้งความว่าลูกหนี้ถูกพิทักษ์ทรัพย์ ให้เจ้าพนักงานบังคับคดีแจ้งรายการทรัพย์สิน ของลูกหนี้ที่อยู่ในอำนาจหรือความยึดถือของตนแก่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ และให้ปฏิบัติตามคำขอ ของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เกี่ยวกับทรัพย์สินนั้น ค่าใช้จ่ายของเจ้าพนักงานบังคับคดีและ ค่าธรรมเนียมโจทก์ในชั้นบังคับคดี ให้หักจากทรัพย์สินนั้นได้ก่อน ในกรณีเช่นว่านี้มิให้เจ้าพนักงาน บังคับคดีเรียกเก็บค่าธรรมเนียมเจ้าพนักงานบังคับคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง

จาก krisdika.go.th/librarian/get?sysid=588154&ext=pdf

ตามมาตรา 122 ทึ่บอกว่า ภายในกำหนดเวลา 3 เดือนนับแต่วันที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ทราบว่าทรัพย์สินของลูกหนี้หรือสิทธิตามสัญญามีภาระเกินควร เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มีอำนาจไม่ยอมรับทรัพย์สินหรือสิทธิตามสัญญานั้นได้ ให้อำนาจเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ในการปฏิเสธสิทธินั้น คือ ถ้าปฏิบัติตามสัญญาแล้วประโยชน์ได้มาน้อยแต่ต้องจ่ายไปเยอะ 

ฏีกาที่ 4432-4493/2534 สิทธิตามสัญญาเช่าซื้อบ้านและที่ดินระหว่างผู้ร้องทั้งหมดกับจำเลยที่ 1 จำเลยที่ 1 เป็นหมู๋บ้านจัดสรรผู้ร้องเป็นชาวบ้านทั้งหมดที่ทำสัญญา ทั้งสองฝ่ายมีสิทธิหน้าที่ระหว่างกันปรากฏว่าที่ดินที่จะโอนให้ชาวบ้านติดจำนองอยู่ 160 กว่าล้าน แล้วถ้าจะโอนให้ชาวบ้านแล้วชาวบ้านจะได้เงินไป 1 แสน 8 หมื่น เงินที่ได้มาน้อยแต่ต้องจ่ายถึงหลายสิบล้าน เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มีอำนาจปฏิเสธไม่ยอมรับทรัพย์สินหรือสิทธิตามสัญญานั้นได้ 

ในส่วนของมาตรา 122 ก็คือ การไม่ยอมรับทรัพย์สินหรือสิทธิ์ตามสัญญาแล้วภาระที่ได้มันเกินควร ถ้าเจ้าหนี้ไม่เห็นด้วยว่าเจ้าพนักงานไม่มีอำนาจปฏิเสธเจ้าหนี้ต้องร้องคัดค้านตามมาตรา 116 หรือเจ้าหนี้ไม่มีข้อโต้แย้งแล้วแล้วเสียหายเท่าไหร่ก็มายื่นคำขอต่อเจ้าพนักงานในส่วนค่าเสียหาย

ดังนั้น หากคุณกำลังเผชิญปัญหา ล้มละลาย แล้วละก็ อย่าลังเลที่จะติดต่อเรา NATTAPATFIRM.COM เพื่อรับคำปรึกษาและบริการด้านกฎหมายล้มละลาย